دانلود پایان نامه رشته حقوق

ماهیت حقوقی سهم و انتقال آن در ایران

 
 
 
 
چکیده: 
شناخت ماهیت حقوقی سهم و تبیین آن در بحث انتقال سهام قابل توجه می باشد، در یک تقسیم بندی کلی در حقوق مدنی، حقوق اشخاص بر اموال خویش به حق عینی و دینی تقسیم می گردد. حق عینی حقی است که شخص به طور مستقیم و بی واسطه نسبت به چیزی پیدا می کند و در مقابل، حق دینی یا حق شخصی حقی است که شخص ثالث نسبت به دیگری پیدا می کند.
حال این سوال مطرح است که آیا باید سهام را جزء اموال و حقوق عینی دانست یا دینی؟ 
 
باید گفت حقی که شریکان در شرکت های تجاری دارند طبیعت خاصی دارد و باساختمان هیچ یک از این دو حق (حق عینی و دینی) یکسان نیست. بدون تردید، سهامدار حقی بر اموال شرکت ندارد، زیرا این اموال متعلق به شخصیت حقوقی است و بنابراین فرض، شخصیت حقوقی وجود ممتاز و مستقل دارد. ولی طلبکار شرکت نیز به حساب نمی آیند، چون سهم معینی از سود را می برند و هنگام انحلال شرکت نیز این اموال بین آنها تقسیم می شود.
از مقایسه انتقال سهام با عقود و قراردادهای مشابه این نتیجه به دست می آید که انتقال سهام را نمی توان بیع یا نوعی تبدیل تعهد و یا انتقال دین و طلب دانست. ماهیت پیچیده انتقال سهام، سبب می گردد که قالب های حقوقی مذکور، برای توصیف انتقال کارایی مناسبی نداشته باشد به نحوی که تنها بعضی آثار انتقال سهام را می توان در قالب های مزبور قرار داد.
 
در شرکت های تعاونی، انتقال سهام به اعضاء و غیر اعضاء واجد شرایط، مجاز است، لکن این عمل حقوقی موکول به موافقت هیأت مدیره شرکت تعاونی می باشد. گرچه موافقت هیأت مدیره تاثیری در نفوذ عقد یا قرارداد انتقال سهام ندارد و صرفاً از موارد محدود کننده است.موضوع انتقال در قرارداد واگذاری سهام، عبارت است از جنبه های مادی و غیر مادی سهم که شامل حقوق و تعهدات صاحب سهم می گردد.انتقال سهام که عمدتاً بوسیله قانون و اساسنامه شرکت تعیین می شود، دارای آثار حقوقی متعددی است، اهم این آثار در روابط انتقال دهنده، منتقل الیه و شرکت ظاهر می شود؛ تکالیف انتقال دهنده به تسلیم اوراق سهام و اسناد انتقال و اجرای حقوق و تعهدات ناشی از سهم و متقابلاً پرداخت قیمت سهام و اقساط پرداخت نشده ناشی از خرید سهم توسط منتقل الیه و ثبت انتقال در دفاتر شرکت تعاونی و الحاق منتقل الیه به شرکت از جمله این آثار می باش
 
 
 
 
کلمات کلیدی:

سهام

سهامدار

ماهیت سهم

حقوق خصوصی

شرکت‏های تعاونی

نحوه نقل و انتقال سهم

 
 
 
 
مقدمه
هر پژوهشی مسبوق به وجود سوالی است وهدف از پژوهش، یافتن پاسخ مناسب وعملی برای پرسش مطروحه است. بنابراین، پژوهشگر ابتدا باید به صورت علمی سوال خود را مطرح وحدود وثغور آن را مشخص كند والا، نیل به مقصود مشكل خواهد بود. در مورد موضوع حاضر یعنی ماهیت سهم و نحوه نقل و انتقال سهام شركتهای تعاونی لازم است ابتدا به بیان مسئله، اهمیت موضوع واهداف آن بپردازیم وسپس، روش كار وفرضیات تحقیق وسوابق آنها ونهایتاً ترتیب فصول را بیان نمائیم.
 
الف ) بیان مساله واهمیت آن 
سهم یكی از اقلام دارائیهای جدید است كه امروزه بخش عمده ای از دارایی اشخاص را تشكیل می دهد ونقش مهمی درگردش ثروت درجامعه ایفا می كند. پیدایش سهام، مسبوق به تحولات اقتصادی وصنعتی است كه در قرون اخیر رخ داده وتحولاتی را در زمینه مفهوم ثروت پدید آورده است. پیدایش وگسترش صنعت و تجارت وتحولاتی كه در قرن نوزدهم دركلیه زمینه های اقتصادی رخ داد، وبدلیل ظرفیت محدود توانمندیهای فردی وعدم كفایت منابع مالی شخصی، لزوم تجمع سرمایه های هنگفت را مطرح ساخت وسرمایه داران به تدریج به این حقیقت پی بردند كه سرمایه های كوچك وتوان مالی انفرادی به تنهایی نمی تواند پاسخگوی فعالیتهای عظیم اقتصادی وصنعتی باشد لذا، آنان به تشریك مساعی و همكاری با یكدیگر روی آوردند در نتیجه، تاسیس شركتهای تعاونی ابعاد تازه ای بخود گرفت وقالب حقوقی فعالیتهای گسترده و عظیم اقتصادی وصنعتی در قلمرو داخلی كشورها ودر سطح بین المللی واقع شد. افزایش این نوع شركتها وضرورت تحصیل اعتبار وجذب سرمایه هنگفت برای انجام طرح های بزرگ عمرانی واقتصادی، رواج چشمگیر سهام را سبب گردید، به نحوی كه تمام اشخاص اعم از بازرگان وغیر بازرگان، به خرید سهام متمایل گردیدند. گسترش و رواج سهام، مفهوم جدیدی از ثروت ایجاد نمود كه به گفته «ریپر» مولف شهیر فرانسوی یكی ازمظاهر نظام سرمایه داری نوین به حساب می آید.  واز دیدگاه حقوق كلاسیك پدیده نوینی است كه درچهارچوب، اصول وقواعد سنتی نمی گنجد. 
 
 
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
 
فصل اول :كلیات 1

مبحث اول – معرفی و شناخت سهم 2

بند اول – تعریف سهم 2
الف- تعریف لغوی سهم 2
ب- تعریف اصطلاحی سهم 3

بند دوم- تعریف سهم در شركت تعاونی 4

مبحث دوم – اقسام سهم 5

بند اول – اقسام سهم از حیث آورده 5

الف- سهم سرمایه 5
ب- سهم انتفاعی 6
ج- سهم موسس 8

بند دوم - اقسام سهم از حیث مزایای وابسته به آن 10

سهم از حیث مزایای وابسته به آن 10
الف- سهم ممتاز 10
ب- سهم عادی 13
بند سوم-اقسام سهم از حیث سهولت انتقال 14
الف- سهم با نام 14
ب- سهم بی نام 16

مبحث سوم – مبنا و ماهیت حقوقی سهم 17

بند اول – مبنای حقوقی سهم 17
بند دوم – ماهیت حقوقی سهم 21
الف – نظریه عینی بودن ماهیت حقوقی سهم 22

ب- نظریه دینی بودن ماهیت حقوقی سهم 25

ج- ماهیت خاص سهم 29
 

فصل دوم:شکل حقوقی و شرایط انتقال سهام 34

مبحث اول – شكل حقوقی انتقال 36

بند اول – مقایسه قرارداد انتقال سهام با عقود و قرارداد‏های مشابه 36

الف – بیع 36
ب- تبدیل تعهد 39
ج- انتقال دین و طلب 41

بند دوم – وضعیت خاص قرارداد انتقال سهام 44

مبحث دوم – شرایط عمومی انتقال سهام 47
بند اول – قصد و رضا 48
بنددوّم – ایجاب و قبول 50
 

فصل سوم:انتقال سهام در شرکت‏های تعاونی 51

مبحث  اول – انتقال سهام 53

بند اول: انتقال اختیاری سهام 58
بند دوم: انتقال قهری سهام 60
مبحث دوم – موضوع انتقال 63
بند اول – سهم و جنبه مادی آن 64
1- گواهینامه موقت سهم 65
2- ورقه سهم و مندرجات آن: 66

بند دوم: جنبه غیر مادی سهم 66

بند سوم- قیمت سهام 67

بند چهارم: انتقال حقوق ناشی ازسهم 68

1- حقوق غیر مالی 69
2- حقوق مالی 71

مبحث سوم- شرایط اختصاصی انتقال سهام در شركت ‏های تعاونی 73

بند اول – موافقت هیات مدیره شركت تعاونی 73
بند دوم – ثبت انتقال سهام در دفتر ثبت سهام شركت تعاونی 74
 

فصل چهارم:آثار حقوقی انتقال سهام 76

مبحث اول – انتقال مالكیت سهام 77
بند اول – حدود و قلمرو مالكیت سهام 78
الف – انتقال تعهدات ناشی از سهم 78
ب- انتقال حقوق و مزایای ناشی از سهم 80
ج- انتقال قسمتی ازسرمایه شركت 82

مبحث دوم – آثار انتقال نسبت به انتقال دهنده و منتقل الیه 83

بند اوّل – وظایف و تكالیف انتقال دهنده 84
الف – تسلیم اوراق سهام و اسناد انتقال 84
ب- اجرای حقوق و تعهدات ناشی ازسهم 85

مبحث سوم – وظایف و تكالیف منتقل الیه 86

بند اول- تادیه قیمت سهام 86
بند دوم- پردخت اقساط راجع به تعهدات ناشی از سهم 87
مبحث چهارم – آثار انتقال نسبت به شركت 88
بند اول – ثبت انتقال در دفاتر شركت 88
بند دوم- الحاق منتقل الیه به شركت 91
نتیجه گیری و پیشنهادات 91
فهرست منابع و ماخذ 95
كتب، مقالات، تقریرات اساتید و رساله ها 95
 
 
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
 
آپدیت جدید:
شرکت تعاونی،اعضا و سرمایه آن در حقوق ایران در قالب 145 صفحه ورد
 
فهرست مطالب

فصل اول: تعریف شرکت تعاونی در حقوق ایران 4

مبحث اول :تعاریف 5
مبحث دوم- ماهیت حقوقی شركت تعاونی 8
مبحث سوم پیشینه شركت تعاونی 19
بنداول – سیر اندیشه تعاون در اروپا 19
بند دوم : پیشینه تعاون در ایران 21
مبحث چهارم: قانون حاكم بر شركت‏های تعاونی 25
مبحث پنجم: انواع شركت‏های تعاونی 31
 

فصل دوم: موسسین و اعضای شركت تعاونی 35

مبحث اول: موسسین شركت تعاونی 36
بند اول: مفهوم موسس 36
بند دوم. موقعیت حقوقی موسیسن 38
بند سوم. مسوولیت موسسین 38
بند چهارم. حق الزحمه موسسین 41
مبحث دوم. اعضای شركت تعاونی 44
مبحث سوم: شرایط عضویت در شركت تعاونی 47
بند اول. تابعیت جمهوری اسلامی ایران 47
بند دوم: داشتن شخصیت حقیقی و یا شخصیت حقوقی غیر دولتی 48
بند سوم. پرداخت حداقل   مبلغ اسمی سهام 50
بند چهارم: عدم ممنوعیت قانونی 52
بند پنجم: عدم حجر 53
بند ششم: درخواست كتبی عضویت و تعهد رعایت مقررات اساسنامه تعاونی 54
بند هفتم: عدم عضویت در تعاونی مشابه 55
مبحث سوم: تعداد اعضای شركت تعاونی 65
مبحث چهارم: حقوق و تكالیف اعضای شركت تعاونی 69
بند اول. حقوق اعضای شركت تعاونی 69
1ـ حقوق مالی 69
حق استفاده از خدمات شركت تعاونی: 73
حق بهره وری از سودخالص: 73
2- حقوق غیر مالی اعضای شركت تعاونی 76
حق درخواست تشكیل مجامع عمومی: 78
حق انتخاب شدن به عضویت هیات مدیره: 79
حق داشتن گواهینمامه موقت سهم و ارواق سهام: 81
حق نظارت: 82
حق استعفا: 82
مبحث پنجم. مسوولیت و تكالیف اعضای شركت تعاونی 83
بند اول: مسوولیت 83
بند دوم. تكالیف اعضای شركت تعاونی 86
1- خروج از عضویت 87
2- خروج اختیاری 88
الف- اعضای معمولی شركت 88
ب- اعضای متخصص شركت تعاونی تولید 88
بند دوم. خروج اجباری 94
1- فوت عضو 94
2- اخراج عضو 98
 

فصل سوم: سرمایه شرکت تعاونی 102

مبحث اول. تركیب سرمایه 103
بند اول: آورده نقدی 104
بند سوم: آورده جنسی 108
مبحث دوم: تامین سرمایه 111
بند اول: تامین سرمایه توسط اعضا 112
بند دوم: تامین سرمایه توسط دستگاه‏های عمومی 114
مبحث سوم: تغییرات سرمایه 119
بند اول: افزایش سرمایه 129
الف: افزایش تعداد سهام اعضای قبلی شركت 131
ب. خرید سهام توسط اعضای جدید 131
بند سوم: استفاده از ذخیره قانونی 134
گفتاردوم: كاهش سرمایه 137
بند اول: كاهش اختیاری سرمایه 138
بند دوم: كاهش اجباری سرمایه 138
بند سوم: كاهش سهام توسط اعضا 140
بند چهارم: خروج عضو 141
مراجع 143